Edutech Research Son Sayı

Bu çalışma ilkokul ve okul öncesi eğitimde İngilizce öğretiminin sınıf, İngilizce ve okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerine göre incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda sınıf ve İngilizce öğretmenlerinin ilkokulda, Okul öncesi ve İngilizce öğretmenlerinin okul öncesi eğitimde İngilizce öğretimine ilişkin görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden açıklayıcı durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma amacı doğrultusunda araştırma soruları belirlenmiş, veriler yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmış, betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmaya 18’i sınıf, 10’u İngilizce ve 6’sı okul öncesi öğretmeni olmak üzere toplam 34 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Görüşme formu hazırlanmadan önce araştırmanın temel problemi ve alt problemleri belirlenmiş ve bu alt problemlere cevap aramaya yönelik kolay anlaşılabilecek, katılımcıyı yönlendirmeyen açık uçlu sorular yazılmıştır. Veriler 2023 – 2024 eğitim – öğretim yılında Konya, Ankara ve Afyonkarahisar illerinde çalışan öğretmenlerle yapılan görüşmeler sonucunda toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın alt problemlerine ait bulgular frekans tabloları halinde verilmiştir. Görüşler tekrar sayısı yüksek olanları tablo içinde verilirken farklı görüşler yorumların içinde alıntı olarak verilmiştir. Çalışmanın sonunda sınıf öğretmenlerinin ilkokulda İngilizce öğretimine yönelik olumlu görüşleri olduğu ve İngilizce öğretiminin erken yaşta başlaması gerektiğini ifade etmişlerdir. İngilizce öğretmenleri ise ilkokulda ve okulöncesi eğitimde İngilizce öğretiminin çok basit kalması sebebiyle ve bu düzeyde öğretilenlerin daha sonraki yıllarda daha kolay öğretilebileceği için yararı olmadığını ifade etmişlerdir. Okulöncesi öğretmenleri ise okulöncesi eğitimde İngilizce öğretimine karşı olumsuz görüşleri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlardan yola çıkarak dil öğretimine ne kadar erken başlanacağının tartışılmasından ziyade öğrencilerin dile ne kadar maruz kaldıklarının ön plana çıkarılması gerektiğinin tartışılmasının önemli olduğu söylenebilir.

Bu araştırma Konya il merkezindeki ortaokula devam eden 8. sınıf öğrencilerinin “yapay zekâ” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforları incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında ortaokula eden 100 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 45’i kız, 55’i erkektir. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen demografik bilgi formu ve veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu veri toplama aracında öğrencilerin yapay zeka kavramına ilişkin görüşlerinin alınacağı bir soru vardır. “Yapay zeka …………. gibidir; çünkü ………..” şeklinde bir cümle verilmiş ve öğrencilerin boş bırakılan yeri kendi düşüncelerine göre doldurmaları istenmiştir Öğrencilere ‘‘Yapay zeka …… gibidir. Çünkü……‘‘ ifadesi verilerek yapay zeka kavramı için zihinlerinde sahip oldukları metaforları ortaya çıkarmaları amaçlanmıştır. Araştırmada “çünkü” kavramına yer verilmesinin amacı, katılımcıların zihinlerinde sahip oldukları metaforları açıklayıcı neden belirtmeleridir. Çalışmanın yöntemi olay, olgu ve kavramları açıklamak amacıyla kullanılan nitel araştırmalar arasında yer alan betimsel yöntemdir. Araştırmada elde edilen verilerin toplanmasında ve analizinde nitel araştırmadan yararlanılmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden “içerik analizi” yöntemi çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmada yer alan öğrenciler yapay zeka kavramına ilişkin 26 metafor geliştirmişlerdir. Geliştirilen bu metaforlar ortak özellikleri değerlendirilerek temalar altında toplanmıştır. Bu temalar 3 farklı kategoride toplanmıştır. En çok üretilen metaforlar arasında “robot, hesap makinesi, makine ve silah” yer almıştır. Öğrenciler tarafından oluşturulan metaforlar kavramsal kategoriler üzerinden yapay zekâyı daha çok “mekanik ve fiziksel bir araç” olarak algıladıkları ve yapay zekâ hakkında doğru ve yeterli bilgiye sahip olmadıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Teknolojik gelişmeler ve çocuk refahı arasındaki dengenin kurulması, geleceğimiz için kritik öneme sahiptir. Öğrencilerin seviyelerine uygun "yapay zeka" hakkında eğitimlerin verilmesi, öğrencilerin teknolojiyi doğru kullanmasının öğretilmesi önerilmektedir.

Teknolojinin gelişmesiyle küreselleşen dünyada yabancılara Türkçe öğretimi de gün geçtikçe önemi artan bir alan hâline gelmiştir. Günümüzde dünya genelinde önemli bir üne kavuşan Türk dizi ve filmlerinin çeşitli ülkelerde izlendiği bilinmektedir. Buna rağmen yabancılara Türkçe öğretiminde dizi ve film kullanımıyla ilgili az sayıda çalışma yapıldığı görülmüştür. Bu çalışmanın temel amacı, yabancılara Türkçe öğretiminde dizi ve film kullanımına yönelik hazırlanan lisansüstü tezlerin incelenmesidir. Bu kapsamda Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi’nde dijital olarak yayımlanan lisansüstü tezler incelenmiştir. Araştırmanın evrenini yabancılara Türkçe öğretimi ile ilgili araştırmalar, örneklemini ise yabancılara Türkçe öğretiminde dizi ve film kullanımına yönelik hazırlanan lisansüstü tezler oluşturmaktadır. Çalışma tarama modeline dayalı olarak hazırlanmıştır. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanında “yabancılara Türkçe öğretimi”, “Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi”, “yabancı dil olarak Türkçe öğretimi” ile ilgili tarama yapılmış ve bunlardan dizi ve film kullanımına yönelik olan çalışmalar tespit edilmiştir. Doküman incelemesiyle toplanan araştırmanın verileri ise içerik analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan lisansüstü tezler; lisansüstü düzeyi (doktora/yüksek lisans), yıl, üniversite adı, bilim dalı, çalışma konusu, örneklem, yöntem, veri toplama aracı ve veri analizi başlıklarında incelenmiştir. Araştırma kapsamında 3 doktora ve 14 yüksek lisans olmak üzere toplam 17 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre en fazla tezin 2021 yılında yazıldığı tespit edilmiştir. En çok tez hazırlanan üniversite Bursa Uludağ Üniversitesi, bilim dalı ise Türkçe Eğitimi bilim dalıdır. Tezlerin konu dağılımına bakıldığında da dizi ve filmlerin kültür aktarımına etkisi öne çıkmaktadır. Örneklem için en çok yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin seçildiği, yöntemde de nitel araştırma yöntemlerinden yararlanıldığı belirlenmiştir.

Bu araştırma, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin, zihinsel yetersizliği olan bireylerle çalışırken kullandıkları öğretim yöntemlerine ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak desenlenmiş bir durum çalışmasıdır. 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Konya ilinde yer alan çeşitli özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan toplam 30 öğretmen araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Veriler, öğretmenlerle gerçekleştirilen bireysel görüşmeler aracılığıyla toplanmış, ayrıca 4 öğretmenin dersleri gözlemlenerek veri çeşitliliği sağlanmıştır. Görüşme sırasında elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemiyle incelenmiş ve temalar altında gruplandırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenler yöntem seçimi yaparken öncelikle öğrencinin yaşına, gelişimsel düzeyine, sahip olduğu yetersizlik türüne ve bireysel performansına dikkat etmektedir. Öğretmenlerin büyük bir kısmı tek bir yönteme bağlı kalmaktansa, farklı yöntemleri bir arada kullanarak öğretimi zenginleştirmeyi tercih etmektedir. Bu bağlamda en sık kullanılan öğretim yöntemlerinin doğrudan öğretim, model olma ve zincirleme öğretim teknikleri olduğu belirlenmiştir. Ancak öğretmenler, yöntem uygularken bazı zorluklarla da karşı karşıya kaldıklarını belirtmişlerdir. Bu zorlukların başında öğrencinin bireysel farklılıkları, konu içeriğinin doğası ve zaman zaman yanlış yöntem tercihlerinin yer aldığı ifade edilmiştir. Öğretmenler, öğretim sürecinde hedeflere ulaşmak adına yöntem ve teknik seçiminde öğrencinin gelişimsel durumu, yaşı ve bireysel gereksinimlerini ön planda tuttuklarını vurgulamışlardır. İçerik oluşturma aşamasında ise başlangıçta seçilen yöntemin uygun olmadığını fark ettiklerinde yöntem değişikliğine gitme konusunda esnek bir yaklaşım sergiledikleri görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin önemli bir bölümü, öğretim süreci ile ölçme-değerlendirme araçlarını birlikte kullanarak öğrencilerin gelişimini daha etkili bir şekilde izleyebildiklerini ifade etmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, rehabilitasyon merkezlerinde zihinsel yetersizliği olan bireylerle çalışan öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını merkeze alarak çok yönlü ve esnek öğretim stratejileri kullandıklarını; ancak uygulamada çeşitli güçlüklerle karşılaştıklarını ortaya koymaktadır. Bu durum, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin sürekli desteklenmesinin ve öğretim sürecinde karşılaşılan güçlüklerin paylaşılabileceği profesyonel öğrenme topluluklarının önemini de gündeme getirmektedir.